Dlaczego Targowisko może (i powinno) funkcjonować w dni świąteczne

W naszym kraju jest 13 dni ustawowo uznanych za świąteczne, są to święta zarówno państwowe jak i kościelne. Ustawa mówi jasno, że są to dni wolne od pracy. Czy dla wszystkich? Otóż nie.

Przyjrzyjmy się najpierw samej ustawie (Link do ustawy). W art. 1 pkt 1 ustawodawca wymienia poszczególne dni świąteczne ustawowo wolne, interesujący jest jednak pkt 2, który mówi, że wszystkie niedziele są dniami świątecznymi, co za tym idzie, wolnymi od pracy. W szczególny jednak sposób ustawę reguluje kodeks pracy(Link), z którego możemy wyczytać, że są pewne odstępstwa od wspomnianej ustawy i zarazem obostrzenia. Spróbujmy zatem je rozpracować.

Art. 1519a. w pierwszej części mówi, że praca w święta (również jeśli święto przypada w niedzielę) jest niedozwolona w placówkach handlowych. W  pkt 3 możemy wyczytać „Praca w niedziele jest dozwolona w placówkach handlowych przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności.” co jest codzienną potrzebą ludności? Nie wiem. Może  zakup nowych ubrań (czemu nie!? w dzisiejszych czasach media wciskają, że ludzie są uzależnieni praktycznie od wszystkiego), dla innych codzienną potrzebą może jest zjedzenie śniadania złożonego ze świeżej, jeszcze ciepłej bułki.

Zajmijmy się jednak konkretnym przypadkiem – Targowisko Miejskie w Dąbrowie Górniczej. Odkąd pamiętam, targowisko czynne jest w niedzielę, rozumiem, że w tym przypadku właśnie ma zastosowanie pkt 3 Art. 1519a. Trzeba zauważyć, że punkt ten ma odniesienie tylko do niedziel i tylko jeśli nie jest to niedziela na którą przypada inne święto. Więc z góry mogę założyć, że Targowisko otwarte w niedzielę jest zgodne z prawem. Co jednak z innymi dniami świątecznymi? Czy targ w te dni również może funkcjonować? Odpowiedź na to pytanie znajdziemy w kodeksie pracy oraz po ustaleniu, jaki status prawny ma targowisko jako całość obiektu.

Najpierw musimy ustalić status prawny Targowiska Miejskiego w Dąbrowie Górniczej, aby mieć 100% pewności zadzwoniłem do Wydziału Gospodarki Nieruchomościami w DG i po chwili otrzymałem ustną odpowiedź, pisemną, dostanę w późniejszym terminie i udostępnię na stronie.

Teraz wróćmy do kodeksu pracy – Art. 15110. mówi o wyjątkach, kiedy to pracownicy mogą pracować zarówno w niedziele jak i inne święta. Aby lepiej zrozumieć, co chcę przekazać, postanowiłem podzielić osoby potrzebne do funkcjonowania targowiska na grupy.

Grupa pierwsza – ochroniarze. Co mówi na temat tej grupy kodeks pracy? „Praca w niedziele i święta jest dozwolona: 7) przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób” tutaj chyba jest dla wszystkich jasne, że ochrona targu może pracować zgodnie z prawem we wszystkie dni świąteczne. I tak właśnie jest.

Grupa druga – ekipa sprzątająca. Nie ma co do tego wątpliwości, że po zamknięciu bram targowiska musi wkroczyć ekipa sprzątająca. Ten kto się spóźnił na targ pewnie zauważył, że niestety handlujący oraz klienci zostawiają po sobie tony śmieci i gdyby nie to, że śmieci są zaraz po targu sprzątane mielibyśmy ich mnóstwo na trawnikach wkoło. Czy w ustawie jest wzmianka o tej grupie? Skoro dzięki nim, okolica targu, a więc przestrzeń publiczna nie jest zaśmiecona, możemy powiedzieć, że wykonują pracę społecznie użyteczną. Możemy więc śmiało stwierdzić, że zgodnie z pkt 9 Art. 15110 oraz pkt 3 Art. 1519a kodeksu pracy, osoby zatrudnione do sprzątania targowiska mogą pracować w dni świąteczne (jeśli status prawny targowiska jest inny niż placówka handlowa lub jeśli są zatrudnieni na umowę ).

Grupa trzecia – administracja. Myślę, że ta grupa nie jest niezbędna w święto, kiedy targowisko byłoby otwarte. Sprawy administracyjne można załatwić w każdy inny dzień.

Grupa czwarta(i najważniejsza) – handlujący. Część osób z tej grupy, raczej większość, nie zatrudnia pracowników do handlowania, są na tzw. samozatrudnieniu. Czyli sami prowadzą swój handel. I dla nich całkiem dobre wieści – mogą pracować kiedy im się podoba. Nie ma przeszkód prawnych, aby w placówkach handlowych w święta pracę wykonywali ich właściciele. Jeśli przedsiębiorca zatrudnia osoby do handlu na podstawie umowy cywilnoprawnej (jak umowa zlecenia) to również takie osoby mogą pracować w dni świąteczne (lecz musi pamiętać o Art. 15111. KP).

Nasuwa się więc pytanie, kto i dlaczego zamyka Targ w dni świąteczne, a przede wszystkim na jakiej podstawie? Kolejne pytanie to dlaczego zarząd decyduje o zamknięciu lub otwarciu obiektu na kilka dni przed dniem wolnym i nie jest to jakoś mocno nagłośnione? Dlaczego nie zostanie ustalony harmonogram pracy Targowiska na cały rok z góry, tak jak powinno być?

Tekst z uwagi na brak czasu jest niepełny i zostanie w przyszłości uzupełniony lub zaktualizowany. Proszę o konstruktywne komentarze i jeśli są błędy to o ich wskazanie.